İstanbul’un En Eski Kulesi: Galata Kulesi
Okuma Süresi:3 Dakika, 37 Saniye
Dünya üzerinde büyük küçük birçok şehir ikonik mimari yapılara sahiptir. Şehirlerin simgesi haline gelmiş bu yapılar kültürel, estetik, tarihi geçmişleri ile turistlerin de ziyaret noktaları arasında yer alır. Köklü geçmişiyle dünyadaki ilgili çekici şehirlerden biri olan İstanbul da sarayları, camileri, kuleleri, farklı mimari yapıları ile pek çok simgesel yapıya ev sahipliği yapar. Bunlardan birisi Beyoğlu ilçesinde yer alan ve İstanbul’un en eski kulesi olan Galata Kulesi’dir.
Galata Kulesi’nin Tarihçesi
Tarihi ve sunduğu güzel İstanbul manzarası ile turistlerin uğrak noktası olan kule ismini bulunduğu semt olan Galata’dan almıştır. Dünyanın en eski kuleleri arasında yer alan Galata Kulesi ilk olarak Bizans İmparatoru Justinianos tarafından MS 507 – 508 yılında ahşap bir fener kulesi olarak inşa edilmiş ancak bu yapı günümüze ulaşamamıştır. Günümüzdeki kule ise yığma taş yöntemiyle 1348 –1349 yılında Cenevizliler tarafından savuma amacıyla gözetleme kulesi olarak inşa edilmiştir. 1446 yılında yenilenerek boyu yükseltilen kule, 1453 ylında İstanbul’un fethi ile Osmanlı yönetimine geçip bir dönem yangın kulesi, bir dönem rasathane, başka bir dönem ise esirhane olarak kullanılmıştır.
Hezarfen Ahmet Çelebi’nin Hikayesi
Yangın, deprem, savaş gibi pek çok badireyi atlatarak ayakta kalmayı başaran tarihi kule ilgi ilgili en önemli bilgi ise 17. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’nda yaşamış olduğuna inanılan efsanevi Türk bilgini Hezarfen Ahmed Çelebi ile ilgilidir. Sadece Evliya Çelebi’nin Seyahatname’sinde geçen ve bilimsel olarak tutarsız bulunan bu hikayeye göre, Hezarfen Ahmed Çelebi, 1632 yılında lodoslu bir havada Galata Kulesi’nden kuş kanatlarına benzer bir araç ile kendini boşluğa bırakmış ve İstanbul Boğazı’nda 3358 metre yukarıdan süzülerek Üsküdar’da yer alan Doğancılar Meydanı’na inmiştir.
Yine Evliya Çelebi’nin aktardığına göre, bu olay IV. Murad tarafından her ne kadar beğenili ile karşılansa da kendisine bir kese altın verilerek, “”Bu adam korkulacak bir insandır. Her ne murad ederse, elinden geliyor. Böyle kimselerin bekası caiz değil, ” denilerek Cezayir’e sürülmüştür.
Galata Kulesi’nin Müzeye Dönüşümü
Osmanlı’nın son döneminde itfaiye ve deniz kuvvetleri tarafından haberleşme merkezi olarak kullanılan kule, cumhuriyetin ilanından sonra bir süre daha aynı işlevini devam ettirmiştir. 1959 kışında çürüyen kirişler nedeniyle üst katı çöken kule boşaltılmış, dönemin Belediye Başkanı Haşim İşcan’ın girişimiyle onarım ve restorasyon çalışmaları yapılarak kulesinin turistik bir tesise dönüştürülmesi amaçlanmıştır. Restorasyon çalışmalarının tamamlamasıyla 1967 yılında hizmete açılan kulenin, birinci katı şark kahvesi, ikinci katı kulenin tarihiyle ilgili bir müze, üçüncü katı müze mağazası, dördüncü katı Ceneviz Meyhanesi adını taşıyan bir meyhane, beşinci katı kuledeki yiyecek ve içecek servisi yapılan mekânlar tarafından kullanılacak bir mutfak, altıncı kat tuvaletler ile vestiyerin yer aldığı bir fuaye, ziyaretçilerin ulaşabileceği son kat olan sekizinci kat ise gece kulübü olarak düzenlenmiştir.3
2020 yılında mülkiyeti İstanbul Belediyesi’nden alınarak Vakıflar 1. Bölge Müdürlüğüne verilen kulede aynı yıl yapılan restorasyon çalışmaları sonunda kulenin birinci katı müze mağazası, ikinci katı Hezârfen Ahmed Çelebi’nin Galata Kulesi’nden süzülüşünün animasyonunun gösterildiği ve kulenin gözlemevi olarak kullanıldığı dönemi konu alan bir sergi alanı, üçüncü katı Kurtuluş Savaşı’na ait fotoğrafların, dördüncü katı Galata Kulesi ve Surlarına ait bilgi ve eserlerin, beşinci katı Galata Kulesi ve İstanbul ile ilgili eserlerin sergilendiği kalıcı sergi alanları, geçiş alanı olarak kullanılan altıncı katın ardından ulaşılan ve geçici sergi alanı olan yedinci kat, İstanbul’un bir bölümünü gösteren bir maket ile pencere önlerine konumlanan seyir dürbünleriyle ve son kat seyir terası olarak düzenlenmiştir. 3
Günümüzde müze olarak hizmet veren ve 69,90 m. yüksekliğiyle İstanbul’un eşsiz siluetinin vazgeçilmez bir parçası olan kule, 2013 yılında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne dahil edilmiştir. Yakın zamanda geçirdiği restorasyon sonrası çeşitli sergilere ve kültürel etkinliklere de ev sahipliği yapan Galata Kulesi, ziyaretçilerine İstanbul’un muhteşem panoramik manzarasını sunmaya devam etmektedir.
Galata Kulesine Nasıl Gidilir?
Özel araçla; Tarlabaşı yolundan Taksim’e çıkarken sol tarafta Galata Kulesi tabelasından girerek ulaşabilirsiniz. Aracınızı kule çevresinde yer alan otoparklara bırakabilirsiniz.
Toplu ulaşımla; Öncelikle Taksim’e ulaşıyorsunuz. Ardından İstiklal Caddesini baştan sona geçtikten sonra caddenin sonundan yaklaşık 500 metre aşağıda kuleye ulaşabilirsiniz.
Eminönü tarafından gelmek isterseniz Karaköy yolu üzerinden Bankalar caddesinden yokuşu çıkarak ulaşım sağlayabilirsiniz veya tüneli kullanabilirsiniz.4
Galata Kulesi Ziyaretçi Bilgileri
Açılış/Kapanış Saatleri
Açılış Saati: 08:30
Kapanış Saati: 00:00
Gişe Kapanış Saati: 23:00
Haftanın her günü açık olan kulenin giriş ücreti: 100 TL 5
İlgili Kitaplar
Kaynakça
- Photo by adam hilles on Unsplash[↩]
- Photo by Halil Ibrahim Cetinkaya on Unsplash[↩]
- https://tr.wikipedia.org/wiki/Galata_Kulesi[↩][↩]
- https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/istanbul/gezilecekyer/galata-kulesi[↩]
- https://muze.gov.tr/muze-detay?SectionId=GLT04&DistId=MRK[↩]
