Türk Peynirleri
Okuma Süresi:2 Dakika, 46 Saniye
“Yemek yemek üstüne ne düşünürsünüz bilmem ama kahvaltının mutlulukla bir ilgisi olmalı” der şair Cemal Süreya. Zengin coğrafyasını kahvaltı sofrasına yansıtan kültürümüzde kahvaltının ayrı bir yeri vardır. Bayram sabahları yapılan kahvaltılar ya da pazar sabahlarını neşelendiren kahvaltılar aileleri, dostları bir araya toplar. Bin bir çeşitle bezenmiş bu kahvaltı sofraları dünyada da haklı bir üne sahiptir. Türk kahvaltısının vazgeçilmez çeşitlerinden biri de her damak zevkine uygun peynir çeşitleridir. Hadi gelin bu peynir çeşitlerine birlikte göz atalım.
Ezine Peyniri
Türk Patent Enstitüsünün koruması altında olan bu peynir, Çanakkale’nin Ezine ilçesine özgüdür. Çoğunlukla tam yağlı sütten üretilen bu peynir ülkemizde en sevilen ve tüketilen peynirlerin başında gelir.
Antep Peyniri
Gaziantep’te “pişken” ya da “kelle” olarak da adlandırılan bu peynir sadece küçükbaş hayvanların sütü ile yapılır. Küçük oval biçimli peynirler elle şekillendirilir.
Kars Gravyeri
En meşhur peynirlerimizden biri de çizgi filmlerde kocaman delikleri ile gördüğümüz Kars gravyeridir. İsviçre kökenli Gravyer peynir ailesine ait Türk peynir çeşidi, 1878 yılında İsviçreli bir peynir üreticisi olan David Moser’in Kars, Boğatepe’yi ziyareti sırasında bölgeyi peynir yapımına uygun bulması ile ortaya çıkmıştır. 2
Mihaliç Peyniri
Mihaliç peyniri koyun sütünden yapılan sert ve tuzlu bir peynir çeşididir. Adını da Bursa’nın ilçesi Karacabey’in eski adı olan Mihaliç’ten alır. Ünlü Susurluk tostu lezzetini bu peynire borçludur.
Divle Obruk Peyniri
Karaman’ın Divle köyünde yapılan bu peynir Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaretli peynirlerimizden biridir. Peynir yapımında 36 metre derinliğinde 250 metre uzunluğunda, köylülerin “obruk” adını verdiği mağara soğuk hava deposu olarak kullanılır. Koyun ve keçi sütünden geleneksel yöntemlerle yapılan peynirler, özel hazırlanan kuzu ve oğlak derilerine basılır. Obruğa konulan peynir tulumları, yaklaşık 5 ay sonra içerideki bir bakteri sayesinde kırmızı renk alır. 4
Civil Peyniri
Çeçil peyniri de denilen bu peynir farklı yörelerde yapılsa da Erzurum’a özgü civil peyniri de Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaretli peynirlerimizden biridir. İplik şeklinde olan peynir yumuşak ve tuzlu peynir çeşitlerindendir.
Van Otlu Peyniri
Van otlu peynirinde kullanılan otlar sirmo, heliz, mendo, siyabo, kekik ve yabani nanedir. Taze otlarla lezzetlenen Van otlu peyniri genelde ilkbahar aylarında üretilir. Peynirler 2 ya da 3 ay süresince olgunlaştırıldıktan sonra tüketime hazır hale gelir.6
Kolot Peyniri
Kolot peyniri, muhlama yapımında kullanılan ve yağsız sütten üretilen bir peynir çeşididir. Peynir, genellikle Trabzon, Rize ve Bayburt illerinde üretilir ve Karadeniz Bölgesi’nde Kolete, Koleti ve Golot gibi isimlerle de bilinmektedir.
İsli Abhaz Peyniri
700 yıl önce Sakarya iline yerleşen Abhazlar tarafından yapılan bir peynirdir. Kaşar peyniri ile dil peynirine benzer özellikler taşıyan peynir, odun ateşinde isli bir tat alarak özel bir lezzet sunar. Sakarya Abhaz peyniri Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.8
- Fotoğraf: Emrah Tolu: https://www.pexels.com/tr-tr/fotograf/ekmek-tabagi-yaninda-sahanda-yumurta-2662875/[↩]
- https://tr.wikipedia.org/wiki/Kars_gravyer_peyniri[↩]
- Photo by Katrin Leinfellner on Unsplash[↩]
- https://tr.wikipedia.org/wiki/Divle_obruk_peyniri[↩]
- Tanyel – Yükleyenin kendi çalışması, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=16593393[↩]
- https://www.kulturportali.gov.tr/portal/turkiye-nin-peynirleri[↩]
- Basak – Yükleyenin kendi çalışması, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=86488177[↩]
- https://tr.wikipedia.org/wiki/Abhaz_peyniri[↩]
