Her Karışı Şeker Tadında Türkiye

Kültürümüzde tatlı ve şekerlemeler önemli bir yer tutar. Şekerlemeler ve tatlı türleri, evlilik törenlerinde, doğumlarda, ölümlerde, dini bayramlarda misafirlere sunulur. Dünyaca ünlü tatlı ve şekerlemelerimizden lokumun yanı sıra mutfağımızda daha pek çok bilinen şekerleme türüne sahibiz. Rengârenk görüntüsüyle akide şekeri, Bursa’ya özgü kestane şekeri, parlak kırmızı rengiyle lohusa ya da kızamık şekeri, portakal kabuklarından yapılan portakal şekeri, özellikle Ramazan ayında gördüğümüz macun şekeri bu şekerlemelerden sadece birkaçıdır.

Türk Lokumu

15. yüzyıldan beri Anadolu’da varlığı bilinen lokum, Arapça “rahat-ul hulküm” yani boğaz rahatlatan anlamı taşır. Su, nişasta, şeker ve sitrik asit ile yapılan lokum, kuruyemiş ya da meyveler katılarak çeşitlendirilmiş en çok bilinen geleneksel Türk şekerlemelerinden biridir.

Kimi kaynaklara göre 18. yüzyıl sonunda Ali Muhiddin Hacı Bekir tarafından sert şekerlerden sıkılan I. Abdülhamit’in yumuşak şekerleme isteği üzerine açılan bir yarışma neticesi icat edilmiş ve bu yarışmada da Muhittin Hacı Bekir birinci olmuştur. ² 19. yüzyılda bir gezginin lokumu Avrupa’ya götürmesi ile yurtdışında da bilinirliği artmıştır.

Akide Şekeri

Arapça bağlılık, sözleşme anlamına gelen akide neden bir şekerin adı hiç merak ettiniz mi? Osmanlı zamanında Yeniçeriler ulufe töreninde ikram edilen bu akide şekerlerini yiyerek devlete olan bağlılıklarını ve itaatlerini kanıtlar, söz verirlerdi. Sert ve renkli yapısı ile devleti simgelediği düşünülen akide şekeri Osmanlı İmparatorluğu’nda oldukça popülerdi. Günümüzde hala üretilmeye devam edilen akide şekerinin farklı aromalarla lezzetlendirilmiş onlarca çeşidi vardır.

Kestane Şekeri

Yazılı ilk tarifi 17. yüzyıl Fransa saray mutfağına dayanan kestane şekeri, 1900’lerin başından itibaren Bursa’da üretilmeye başlanmış ve zaman içerisinde Bursa’nın meşhur tatlarından biri haline gelmiştir. Uludağ’ın kestanelerinin şerbet ile tatlandırılması ile yapılan kestane şekeri, coğrafi işaretli lezzetlerden biridir.

Badem Şekeri

Türk kültüründe oldukça yaygın olan şekerlemelerden biri badem şekeridir. Özellikle bayramlarda ve nikah törenlerinde misafirlerin ağzını tatlandırmak için badem şekeri ikram edilir. Geleneksel lezzetlerimizden biri olan bu şekerleme kuru bademin şekerle kaplanması ile elde edilir.

Peynir Şekeri

Üretiminde hiçbir katkı maddesi olmayan yalnızca su, şeker ve limon tuzu ile yapılan peynir şekeri, Konya’ya özgü bir şekerleme türüdür. Görüntüsü peyniri andırdığı için bu ismi olan şekere, Konya ya da Mevlana şekeri de denmektedir.

Macun Şekeri

Osmanlı zamanına dayanan bu şekerleme macun haline getirilmiş boyalı şekerden oluşan bir sokak lezzetidir. Tahta bir çubuğa dolanarak satılan bu şekerleme genellikle bayramlarda çocuklar tarafından tercih edilir.

Cezerye

Adını Arapça “cezer” yani havuç kelimesinden olan bu lezzet Mersin, Adana yöresine ait coğrafi işaretli tatlılardan biridir. Osmanlı mutfağında da yer alan cezerye havuç, şeker, hindistan cevizi ve ceviz ya da antep fıstığı gibi kuruyemişlerle yapılır.

Yazar Hakkında

Büşra Arda

bbusraarda@gmail.com

1. Resim falco tarafından Pixabay‘a yüklendi[↩]
2. https://tr.wikipedia.org/wiki/Lokum#cite_note-2[↩]
3. https://www.rawpixel.com/image/5948861/free-public-domain-cc0-photo[↩]
4. “passamanerie” / flaviab – https://www.flickr.com/photos/flaviab/2013678423/, CC BY-SA 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=4884657[↩]
5. Resim WikimediaImages tarafından Pixabay‘a yüklendi[↩]
6. Photo by Rebecca Freeman on Unsplash[↩]
7. Binşan Şekerleri – binşan şekerleri 2008 (96), CC BY-SA 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=45904398[↩]
8. Nightstallion03 (talk) (Transfered byDiádoco/Original uploaded by Nightstallion03) – I created this work entirely by myself. (Original uploaded on en.wikipedia), Kamu Malı, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=11832208[↩]